CƠ SỞ HẠ TẦNG QUẢNG NINH KHỞI SẮC TOÀN DIỆN NHỜ HỢP TÁC CÔNG TƯ

Trong tương lai, khi dự án Cung Quy hoạch được hoàn thiện với sự quản lý và khai thác có hiệu quả của Ban Xúc tiến và Hỗ trợ Đầu tư tỉnh Quảng Ninh (IPA Quảng Ninh) cùng các nhà đầu tư có năng lực, dự án được kỳ vọng sẽ tạo nên đột phá mới trong kết quả triển khai mô hình PPP.

Nhằm giải quyết bài toán về nhu cầu cơ sở hạ tầng ngày càng tăng trong khi nguồn ngân sách nhà nước có hạn, Quảng Ninh đã đi tiên phong và thành công trong việc áp dụng hình thức hợp tác công - tư (PPP) đối với nhiều dự án, đặc biệt là những dự án động lực có ý nghĩa lớn.

PPP - hình thức đối tác công - tư phát huy tính tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp khi tham gia dự án trong suốt quá trình thực hiện xây dựng dự án và đưa vào khai thác sử dụng. Đây cũng là hình thức huy động được sức mạnh tổng hợp của khối các doanh nghiệp với nhau, của doanh nghiệp với Nhà nước để đầu tư vào những công trình đòi hỏi nguồn lực đầu tư lớn. Và Quảng Ninh là một trong những tỉnh thực hiện thành công và có hiệu quả mô hình này.

Khởi sắc toàn diện

Với cách làm bài bản của tỉnh, PPP như một luồng gió mới nhanh chóng lan rộng ra toàn hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn. Quảng Ninh hiện có 36 dự án được triển khai đầu tư theo hình thức PPP với tổng mức đầu tư gần 36.000 tỷ đồng.

Một số công trình tiêu biểu có thể kể đến như: Sân vận động Cẩm Phả, Bệnh viện đa khoa Cẩm Phả (TP Cẩm Phả); Cụm cổ động thông tin biên giới Sa Vĩ (TP Móng Cái); Trường mầm non Hoa Mai Vàng (TP Uông Bí); Trụ sở liên cơ quan số 3, số 4 của tỉnh; Nhà thi đấu 5.000 chỗ ở thành phố Hạ Long; Cầu Bạch Đằng và đường dẫn (nối đường cao tốc Hạ Long - Hải Phòng - Hà Nội); đường cao tốc Hạ Long - Vân Đồn; Cải tạo nâng cấp quốc lộ 18 đoạn Hạ Long - Mông Dương… Quảng Ninh cũng đang chuẩn bị triển khai một số dự án như: Trung tâm báo chí tỉnh, Bệnh viện Sản Nhi giai đoạn II, Trường THPT Tiên Yên, tuyến đường tránh phía nam TP Uông Bí…

Thực tế, dù triển khai chưa lâu nhưng đầu tư theo hình thức công - tư đã tạo ra những khởi sáng đáng ghi nhận về bộ mặt cơ sở hạ tầng của Quảng Ninh.

Nhận thấy những ưu điểm mà hình thức đầu tư theo mô hình đối tác công – tư mang lại, từ đầu năm 2014 trong quá trình thu hút đầu tư xây dựng cơ sở, hạ tầng phục vụ phát triển, Quảng Ninh đã chủ trương thí điểm ở một số dự án.

Ngay từ những công trình ban đầu, hình thức đầu tư này đã cho thấy những tác động tích cực trong việc nâng cao năng lực quản lý, tăng nguồn thu và giảm thiểu rất nhiều chi phí từ ngân sách…

Thực tế cho thấy, trước khi áp dụng theo mô hình PPP, Cụm thông tin cổ động biên giới Sa Vĩ (TP Móng Cái) là công trình tiêu tốn nhiều chi phí trong quản lý, sử dụng nhưng hiệu quả khai thác thì không được như kỳ vọng. Thế nhưng, mọi chuyện đã có sự thay đổi rõ rệt kể từ khi TP Móng Cái cấp phép cho Công ty TNHH Trí Lực quản lý, khai thác du lịch theo mô hình “Đầu tư công - Quản lý tư”

Tiếp nhận công trình, đơn vị này đã đầu tư bổ sung các hạng mục phụ trợ phục vụ công tác quản lý, bảo vệ, vận hành công trình. Qua công tác quản lý của doanh nghiệp đã thu hút du khách sử dụng các dịch vụ tại đây nhiều hơn, doanh thu cao hơn. Không những thế, với việc trao quyền quản lý Cụm thông tin cổ động biên giới Sa Vĩ cho doanh nghiệp, ước tính mỗi năm, ngân sách thành phố tiết kiệm khoảng 1 tỷ đồng từ công tác quản lý công trình này.

Một công trình khác cũng được Quảng Ninh thí điểm triển khai theo mô hình PPP dưới dạng “Đầu tư công - Quản lý tư” là chợ Trung tâm huyện Tiên Yên. Đây là công trình tỉnh phân cấp cho UBND huyện Tiên Yên thực hiện từ tháng 4.2014. Để thực hiện, UBND huyện đã giao cho tư nhân quản lý dịch vụ trông giữ phương tiện, vệ sinh và bảo vệ tại chợ. Sau 1 năm trao quyền quản lý cho tư nhân, tổng thu từ 3 dịch vụ này tại chợ Trung tâm huyện tăng hơn 4 lần. Đặc biệt, quản lý theo mô hình mới, không những doanh thu từ các dịch vụ đều tăng mà công tác quản lý, vận hành, bảo đảm vệ sinh - môi trường, an ninh - trật tự đều chuyên nghiệp, hiệu quả hơn.

Đánh giá tổng quan từ các dự án thí điểm ban đầu của tỉnh cho thấy, PPP đã giảm thiểu đáng kể gánh nặng cho ngân sách nhà nước trong đầu tư kết cấu hạ tầng cũng như dịch vụ công trong bối cảnh ngân sách hạn hẹp hiện nay.

Nhưng ưu việt sâu xa còn nằm ở chỗ, PPP có khả năng khắc phục những nhược điểm cố hữu của đầu tư nhà nước: thiếu tính cạnh tranh, hiệu quả thấp. Việc tư nhân được tham gia vào quá trình triển khai đã giúp tiến độ dự án được bảo đảm tốt hơn; cơ chế phân chia trách nhiệm quản lý rủi ro hợp lý, nâng cao hiệu quả dự án.

Không những vậy, PPP còn phát huy được thế mạnh của nhà đầu tư tư nhân trong chuyển giao công nghệ, phát minh và kỹ năng quản trị; về phía Nhà nước cũng giảm được biên chế nhân sự cho các dịch vụ công, tăng thu ngân sách từ nguồn thuế các doanh nghiệp đầu tư PPP.

Mô hình này tỉnh Quảng Ninh đã làm tốt và được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc biểu dương trong hội nghị tổng kết cuối năm 2017.

Phát biểu tại hội nghị này, Thủ tướng đánh giá cao tỉnh Quảng Ninh thời gian qua đã có nhiều sáng tạo trong huy động nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển. 

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, trong điều kiện ngân sách nhà nước còn hạn hẹp, nếu địa phương nào cũng trông chờ vào ngân sách nhà nước thì sẽ không thể đáp ứng đủ, do vậy cần phải làm tốt công tác huy động nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển.

Để huy động và sử dụng hợp lý, hiệu quả các nguồn lực cho phát triển đất nước đang là vấn đề đặt ra và là yêu cầu quan trọng hàng đầu đối với quốc gia, ở mọi thời đại. Đây cũng là vấn đề cấp bách để thực hiện mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, sớm trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Đánh giá cao sự quyết tâm, linh hoạt trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành cùng cách làm sáng tạo, hiệu quả của Quảng Ninh thời gian qua đã huy động hiệu quả được các nguồn lực xã hội để đầu tư các tuyến đường cao tốc, sân bay và nhiều công trình quan trọng khác, Thủ tướng đề nghị các địa phương trong cả nước cần phải học tập cách làm này của tỉnh Quảng Ninh để đẩy mạnh đồng bộ công cuộc đổi mới, phát huy mọi nguồn lực và động lực để phát triển nhanh và bền vững… Năm 2017, tổng vốn đầu tư toàn xã hội của tỉnh Quảng Ninh đạt 60.600 tỷ đồng.

Cung Quy hoạch: điểm đến cho nhà đầu tư

Công trình Cung Quy hoạch, Hội chợ và Triển lãm tỉnh Quảng Ninh (gọi tắt là Cung Quy hoạch) được xây dựng tại phường Hồng Hải, thành phố Hạ Long với kiến trúc hình con cá heo bên hòn ngọc trai được xem là công trình nổi trội, kiến trúc đồ sộ, thiết kế phá cách, trừu tượng, mô phỏng sinh vật biển, được giới chuyên môn đánh giá là công trình đẹp, mới, lạ, sáng tạo, độc đáo, hài hòa với không gian bên bờ vịnh Hạ Long - Di sản thiên nhiên của thế giới.

Mục đích Quảng Ninh đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng từ ngân sách xây dựng công trình trên, để có nơi trưng bày các đồ án quy hoạch của tỉnh; hội tụ, giới thiệu, triển lãm, quảng bá, tôn vinh thành tựu phát triển kinh tế - xã hội và phát triển du lịch của tỉnh Quảng Ninh. Đây sẽ là nơi mà các nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài nước cần đến và nên đến để có cái nhìn tổng thể về các quy hoạch của tỉnh trước khi quyết định đầu tư các dự án tại tỉnh.

Chủ trương mời gọi các doanh nghiệp có năng lực, kinh nghiệm tham gia quản lý Cung Quy hoạch, Hội chợ và Triển lãm tỉnh sau đầu tư theo hình thưc PPP đã được Thường trực tỉnh ủy cho ý kiến tại Thông báo số 410-TB/TU ngày 11/11/2016, trong đó giao Ban Cán sự đảng UBND tỉnh chỉ đạo mời gọi các doanh nghiệp có năng lực, kinh nghiệm tham gia quản lý công trình sau đầu tư theo hình thức PPP; Thành lập Ban Quản lý công trình theo hướng quản lý tổng thể cả cụm công trình Quảng trường 30-10.

Tiếp đó, UBND tỉnh có Thông báo số 295/TB-UBND ngày 10/10/2017 về kết luận tại cuộc họp Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh và Chủ tịch, các Phó Chủ tịch UBND tỉnh ngày 29/9/2017, trong đó:“Giao Ban Xúc tiến và Hỗ trợ đầu tư là đầu mối chủ trì phối hợp với Công ty có đầy đủ năng lực và kinh nghiệm chuẩn bị nội dung phương án đề xuất quản lý Cung Quy hoạch, Hội chợ và Triển lãm báo cáo UBND tỉnh”.

Ban Xúc tiến và Hỗ trợ Đầu tư tỉnh Quảng Ninh (IPA Quảng Ninh) là đơn vị đầu tiên trong cả nước áp dụng quy trình xúc tiến đầu tư theo chiều sâu, bao gồm cả ba khâu: trước, trong và sau đầu tư. Trước hết, IPA Quảng Ninh là đơn vị tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng và thực hiện chương trình, kế hoạch xúc tiến đầu tư để quảng bá về môi trường và chính sách thu thú đầu tư của tỉnh. Tiếp đó, IPA Quảng Ninh đóng vai trò là đầu mối tìm kiếm, mời gọi các nhà đầu tư tiềm năng lựa chọn Quảng Ninh là địa điểm đầu tư. Sau cùng, IPA Quảng Ninh sẽ hỗ trợ nhà đầu tư hoàn thiện các thủ tục đầu tư và giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong suốt quá trình triển khai các dự án đầu tư.

IPA Quảng Ninh không chỉ là cơ quan xúc tiến đầu tư mà còn là xúc tiến thương mại, du lịch. Cung Quy hoạch ngoài trưng bày, quy hoạch còn là trung tâm hội chợ, triển lãm, điểm đến du lịch. Do đó, việc IPA tiếp quản công trình này là hoàn toàn hợp lý.

Sau một thời gian triển khai thi công xây dựng, dự án hiện đã hoàn thành và đi vào hoạt động giai đoạn 1 (Khối A: tầng 1 bao gồm sảnh và khu trưng bày triển lãm, hội chợ; Tầng 2 gồm sảnh, khu trưng bày và quy hoạch, phòng hội trường dịch vụ, hội thảo) và giai đoạn 2 đang hoàn thiện (Khối B: Tầng 3. Không gian trong nhà bao gồm khu trưng bày quy hoạch, khu hoạt động dịch vụ, giải trí nghệ thuật mang tính giáo dục có bản quyền, Trung tâm khoa học, giải trí có chủ đề) và đưa vào hoạt động đầu năm 2018 theo mục tiêu đầu tư xây dựng công trình đã được phê duyệt.

Trong tương lai, khi dự án được hoàn thiện với sự quản lý và khai thác có hiệu quả của IPA Quảng Ninh cùng các nhà đầu tư có năng lực, dự án Cung Quy hoạch được kỳ vọng sẽ tạo nên đột phá mới trong kết quả triển khai mô hình PPP ở Quảng Ninh.

Theo Nhà Đầu Tư